Uluslararası Hukuk ve Evrensel İnsan Hakları Bağlamında Filistin Meselesi
ORSAM (Ortadoğu Araştırmaları Merkezi) ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi ortaklığıyla düzenlenen Uluslararası Hukuk ve Evrensel İnsan Hakları Bağlamında “Filistin Sorunu” konulu panel İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü doktora salonunda yapıldı.
Panelin açılış konuşmasını gerçekleştiren İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sayım Yorğun barışın ve adaletin egemen olması için insan haklarının esas olması gerektiğine vurgu yaparak, “Son iki yüzyıldır batının ortaya koyduğu egemenlik haklının değil, güçlünün egemen olduğu bir dünya düzeni yaratmıştır. Bu gözyaşı ve acının egemen olduğu toprakların önemli bir kısmı, Müslümanların yaşadığı bölgelerdir” ifadelerini kullandı. “Eğer bugün Filistin’de yaşananlara ilişkin bir fikir sahibi olmak istiyorsak, Afganistan’a, Irak’a ve Suriye’ye müdahaleyi göz önünde bulundurmamız, unutmamamız lazım” şeklinde konuşan Prof. Dr. Yorğun, bütün bunların birbiriyle ilişkili olduğunu ve Filistin’de yaşananların bir başlangıç değil bir sonuç olduğunun bilincinde olunması gerektiğini belirtti.
“Filistin Meselesi, Varlığı ve Tüm Temel Hakları Yok Sayılan İşgal Altındaki Bir Halkın Mücadelesinin Onurlu Tarihidir”
Açılış konuşmalarından bir diğerini İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Haluk Alkan gerçekleştirdi. “Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli sonuçlarından biri; farklı din, mezhep ve etnik gruplardan insanların asırlarca Osmanlı Devleti’nin idaresinde bir arada yaşadığı bir yer olan Filistin’in, İngilizler tarafından işgal edilmiş olmasıdır” şeklinde konuşan Prof. Dr. Alkan sözlerini şöyle sürdürdü: “Filistin konusu, İsrail devletinin kurulması ve süreç içinde Filistin topraklarının kademeli olarak işgal edilmesiyle birlikte küresel siyasetin kritik bir konusu haline gelmiştir. Bugüne kadar defalarca kurulan müzakere masaları, barış görüşmeleri, bölgesel ve küresel devletlerin iyi ya da kötü niyetli girişimleri, konuyu daha da çözümsüz hale getirmekten öteye bir sonuç doğurmamıştır. İsrail’in Filistin’i işgal etmeye dönük saldırgan hareketleri ve işlemekten çekinmediği katliamlar, gerek Birleşmiş Milletler Genel Kurul kararları gerekse yaptırım gücüne sahip Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları tarafından defalarca kınanmıştır. Ancak bu kararlar sadece kâğıt üzerinde kalmış, sahada çok fazla karşılığı olmamıştır.” Bu yönüyle, Filistin İsrail meselesinin, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası yapıların da işlevsizleşmesine ve itibar kaybına uğramasına yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Alkan, “Filistin meselesi; varlığı ve tüm temel hakları yok sayılan işgal altındaki bir halkın mücadelesinin onurlu tarihidir. Filistin; işgal, sömürgecilik, savaş, katliam ve yerinden edilme gibi insanların tanık olabileceği tüm acı hadiselerin yaşandığı bir coğrafyanın adıdır” ifadelerini kullandı.
28 Ocak 2020 tarihinde ABD başkanı tarafından uluslararası kamuoyuna duyurulan Refah İçin Barış: İsrail ve Filistin Halklarının Yaşamlarını İyileştirmek İçin Bir Vizyon başlıklı sözde barış planının, Filistin-İsrail meselesini bölgesel ve küresel ölçekte yeni bir aşamaya taşıma adımlarından biri olduğunu belirten Prof. Dr. Alkan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu plan, Filistin-İsrail sorununu çözmekten çok derinleştirmeyi, Filistin devletinin ve halkının topraksızlaştırılmasını hedeflemektedir. Bu bağlamda bahse konu olan plan, İsrail işgalinin kalıcılaştırılması anlamına gelmektedir. Filistinlileri barışın önündeki asıl engel olarak gören bu plan, İsrail’in sistematik işgalini görmezden gelmekte ve meşrulaştırmaktadır.” Panelin, konunun farklı boyutları ile ele alınması, mevcut ve potansiyel gelişme yönlerinin ve karşı tezlerin üretilmesi açısından önem taşıdığını ifade eden Prof. Dr. Alkan, iş birliklerinden dolayı ORSAM başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal’a, uzman katılımcılara ve İktisat Fakültesi Dekanlığı’na teşekkürlerini sunarak konuşmasını tamamladı.
Uluslararası Hukuk ve Evrensel İnsan Hakları Bağlamında Filistin Meselesinin Tarihsel Gelişimi Tartışıldı
Prof. Dr. Haluk Alkan’ın konuşmasının ardından ORSAM başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal’ın moderatörlüğünü yaptığı ve Filistin meselesinin farklı boyutlarıyla ele alındığı panel konuşmalarına geçildi. Farklı üniversitelerden uzman akademisyenlerin katılımcı olarak yer aldığı panelde, İstanbul Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ahmet Öztürk başlangıçtan günümüze, bölgesel ve küresel aktörlerin rolleriyle Filistin meselesinin tarihsel gelişimi hakkında bilgiler aktardı. Ardından, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Eldar Hasanoğlu, Kudüs’ün dini statüsü hakkında konuşarak, İslam’da Yahudilikte ve Hristiyanlıkta Kudüs’ün durumuyla ilgili bilgiler verdi. Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger ise Kudüs meselesini insan hakları ve uluslararası hukuk bağlamında ele alarak aktardı. Son olarak, Medeniyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Berdal Aral, Filistin meselesinin uluslararası hukuk perspektifine odaklanarak, uluslararası boyutlarına ve günümüze kadar geçirdiği tarihsel süreçlerine dair aktarımlarda bulundu.
Katılımcılara hediye takdimlerinin yapılmasının ardından panel sona erdi.
Galeri
